Platyna – właściwości i zastosowanie

Właściwości platyny

Platyna była w przeszłości nazywana „małym srebrem”, ponieważ uznawano ją za mniej wartościową odmianę tego kruszcu. Współcześnie jest zupełnie odwrotnie – platynę wycenia się bez porównania wyżej niż srebro (za 1 uncję platyny w sierpniu 2022 roku trzeba zapłacić około 6 000 zł, a za uncję srebra około 130 zł). Wysoka wartość platyny wynika z dużego zapotrzebowania w przemyśle i w sektorze nowych technologii, a także ograniczonej dostępności (jest jednym z najrzadziej występujących metali szlachetnych). Więcej o cenach platyny przeczytaj na naszym blogu: Platyna i pallad – prognozy 2022

Jakie właściwości ma platyna? Jest srebrzystym jasnoszarym metalem – kowalnym i ciągliwym. Oznacza to, że jest materiałem plastycznym – w określonej temperaturze można nadawać mu konkretne formy, bez zmiany jego właściwości. Platyna ma wysoką temperaturę topnienia (1 768°C), oraz dużą odporność na działanie czynników zewnętrznych – nie reaguje z tlenem, wodą i kwasami. Jest jednocześnie bardzo dobrym przewodnikiem i izolatorem ciepła. Wszystko to czyni ją materiałem niezbędnym dla współczesnego przemysłu.

Zastosowanie platyny

Platyna jest szczególnie istotna w branży motoryzacyjnej – wykorzystuje się ją do produkcji katalizatorów samochodowych. Dzięki dobremu przewodnictwu znajduje zastosowanie w przemyśle elektronicznym i elektrycznym (m.in. do tworzenia elektrod, drutów, osłon kabli), a także rafineryjnym (m.in. do produkcji ogniw paliwowych). Platyna jest też częścią wielu sprzętów codziennego użytku – komputerów, telefonów, telewizorów i urządzeń AGD. Ze względu na dużą odporność (nie wchodzi łatwo w reakcję z innymi związkami) i właściwości katalityczne, platynę wykorzystuje się szeroko w branży chemicznej. Między innymi w produkcji nawozów azotowych, gdzie konieczne jest stosowanie specjalnych siatek katalitycznych tworzonych ze stopu metali szlachetnych.

Zastosowanie platyny w medycynie

Platyna jest częścią rozruszników serca i innych urządzeń, które umieszcza się na dłuższy czas w ciałach pacjentów. Wykorzystuje się ją również do produkcji różnego typu protez. Jest to możliwe, ponieważ platyna nie koroduje pod wpływem typowych procesów biologicznych i nie powoduje stanów zapalnych. Z tego powodu możemy ją także spotkać w stomatologii (do tworzenia różnego rodzaju wypełnień, odbudowy zębów). Platyna w określonej formie (cisplatyna) jest też częścią niektórych leków stosowanych w terapii antynowotworowej. Czy platyna jest szkodliwa? Zasadniczo nie. Warto pamiętać także, że z platyną (śladowymi jej ilościami) mamy styczność na co dzień w wodzie pitnej i niektórych pokarmach. Zgodnie z obecną wiedzą naukową, platyna nie wpływa negatywnie na organizm człowieka.

Platyna w branży jubilerskiej

Nie można nie wspomnieć o branży jubilerskiej, w której wykorzystanie platyny jest bardzo szerokie. Platyna nie ulega matowieniu (tak jak na przykład srebro), a jej cechą charakterystyczną jest srebrzystobiała barwa i duża połyskliwość, co nadaje jej ogromną wartość estetyczną. Platyna dobrze komponuje się z diamentami, dlatego jest często składową najbardziej luksusowych produktów jubilerskich. Jest też giętka i plastyczna, co pozwala na dużą kreatywność w tworzeniu ozdób. Wykonuje się z niej również zegarki, które nie śniedzieją i nie niszczą się w inny sposób przez dziesiątki lat. Elegancki wygląd platyny sprawia, że wykonuje się z niej również designerskie przedmioty dekoracyjne.

Platyna jako metal inwestycyjny

Ze względu na wysokie ceny platyny i coraz większe zapotrzebowanie w przemyśle (przy bardzo ograniczonej dostępności) platyna jest uznawana za pewny produkt inwestycyjny. To dobry sposób na dywersyfikację portfela a w ujęciu długoterminowym i na zachowanie wartości pieniądza w czasie. Najpopularniejszą formą platyny inwestycyjnej są tradycyjne sztabki. Zapraszamy do zapoznania się z naszymi produktami: Platyna/pallad.

Przeczytaj także inne artykuły z tej serii: właściwości i zastosowanie złota, jakie właściwości ma srebro, pallad - własciwości i zastosowanie.