Najczęstsze błędy przy inwestowaniu w złoto – jakie warto znać?
Choć złoto jest uznawane za bezpieczną przystań i inwestycję, w której ryzyko straty jest niewielkie, rynek kruszców nie jest wolny od pułapek, które mogą czekać na niewystarczająco przygotowanych inwestorów. Na jakie błędy zwrócić uwagę, by inwestycja była maksymalnie opłacalna?
Niezrozumienie specyfiki wyceny złota
Złoto fizyczne warto traktować jako środek do zachowania wartości kapitału w czasie (ochronę siły nabywczej oszczędności). Królewski kruszec zwykle nie pozwala na szybkie i spektakularne zyski, jednak stanowi dobre zabezpieczenie przed działaniem inflacji i okresami gorszej koniunktury w światowej (ale też lokalnej) gospodarce.
Złoto zyskuje na wartości w momentach kryzysowych, kiedy inne formy inwestowania mogą przynosić straty. W takich momentach inwestorzy wycofują kapitał z – między innymi – rynku akcji i lokują go w bezpiecznych przystaniach, takich jak złoto. Większy popyt przekłada się na wyższe ceny. Dlatego właśnie skokowe wzrosty cen obserwujemy przy okazji dużych negatywnych dla gospodarki zjawisk. Przykłady z ostatnich lat to kryzys 2007-2009, pandemia w 2020 roku, wybuch wojny za naszą wschodnią granicą czy ryzyko kryzysu bankowego wiosną 2023.
Przeczytaj więcej: Upadek Credit Suisse i rosnący niepokój w sektorze bankowym. Jak wpływa na ceny złota?
Zbyt krótki horyzont inwestycji i nastawienie na szybki zysk
Ceny złota charakteryzuje względna stabilność – nie reagują one tak mocno na sytuację na rynku jak inne, nastawione na większy zysk formy inwestowania. W ten sposób inwestycja w kruszec nie pozwala zwykle na wysokie zyski w krótkim czasie, ale w zamian nie generuje ryzyka istotnej straty. Ta zasada dotyczy przede wszystkim inwestowania z długim horyzontem czasowym. W krótkim terminie – na przykład w perspektywie kilku miesięcy – ceny mogą się wyraźnie wahać. Oznacza to, że kupując kruszec na początku roku, pod jego koniec można sprzedać złoto ze stratą. Im dłuższa perspektywa inwestycji, tym takie ryzyko jest mniejsze.
Podsumowując, ceny złota stabilnie rosną, ale proces ten jest dość powolny. Zwykle błędem jest więc inwestowanie z nadzieją na szybki i bardzo duży zysk.
Przeczytaj także: Jak zabezpieczyć oszczędności, gdy rośnie inflacja?
Zakup złota, które nie jest kruszcem inwestycyjnym
Nie każde złoto jest złotem inwestycyjnym. Zgodnie z polskimi przepisami, są to produkty emitowane z myślą o lokowaniu kapitału, wykonane w wysokiej próbie, tzn.:
- Sztabki, w których złoto stanowi minimum 99,5% stopu (próba to minimum 995 tysięcznych).
- Monety, które posiadają minimum 90% złota w stopie (ich próba to minimum 900 tysięcznych).
W przypadku monet istnieją także dodatkowe warunki – muszą być wybite po 1800 roku i być środkiem płatniczym w kraju, z którego pochodzą (obecnie lub w przeszłości). Cena monety nie może też przekraczać rynkowej ceny złota w niej zawartej o więcej niż 80%.
Złotem inwestycyjnym nie są natomiast numizmaty i monety historyczne, ponieważ ich cena nie wynika głównie z masy kruszcu, ale na finalną wartość wyraźny wpływ mają także inne czynniki. Znaczenie ma na przykład dostępność (unikaty są droższe), wartość historyczna lub sentymentalna. Na tej samej zasadzie złotem inwestycyjnym nie jest biżuteria, na której cenę składa się estetyka wykonania, czy koszt pracy jubilera.
Cena wyrobów nieinwestycyjnych jest do pewnego stopnia uznaniowa, co oznacza, że trudno kupować je i zbywać po standaryzowanej cenie, jak ma to miejsce w przypadku złotych sztabek i monet bulionowych – które mają określone, uniwersalne na całym świecie gramatury i zasady oznaczania, dzięki czemu łatwiej nimi obracać w celach inwestycyjnych. Złoto inwestycyjne jest także zwolnienie z podatku VAT. Przeczytaj więcej: Sprzedaż złota a podatek. Czy złoto zawiera VAT?
Kupno złota z niesprawdzonego źródła
Złoto jest metalem bardzo drogim w przeliczeniu na jednostkę wagi, dlatego też kruszec ten bywa często podrabiany. W związku z tym zakupy najlepiej realizować u profesjonalnych dealerów metali szlachetnych – monety i sztabki można współcześnie bezpiecznie kupić zarówno przez internet, jak i w stacjonarnych salonach sprzedaży. Należy unikać miejsc, w których trudno zweryfikować sprzedawcę (szczególnie, jeśli nie prowadzi on działalności gospodarczej). Takie miejsca to ogłoszenia na portalach lokalnych, aukcje internetowe czy grupy w mediach społecznościowych.
Brak weryfikacji producenta
Warto również wybierać monety producentów uznanych na rynku metali szlachetnych. Dobrym wyznacznikiem będzie akredytacja LBMA, czyli Londyńskiej Giełdy Rynku Kruszców, która reguluje współczesny rynek złota. W przypadku monet najlepiej zwrócić uwagę na mennice narodowe z tradycjami, które emitują monety rozpoznawalne na każdym zakątku globu. Rozpoznawalność sprawia, że łatwo je zbyć niezależnie od okoliczności i lokalizacji. Sztabki producentów akredytowanych przez LBMA i monety z najbardziej prestiżowych mennic znajdziesz na stronach naszego sklepu.
Zakup produktów niewielkich gramaturach
Warto wiedzieć, że im większy produkt kupujemy, tym mniej zapłacimy za każdy gram kruszcu. Z tego powodu warto inwestować w produkty o wyższej wartości, pamiętając jednocześnie o dywersyfikacji – takim wyborze gramatur poszczególnych produktów, który pozwoli na spieniężenie części posiadanego złota, gdy zajdzie taka potrzeba. Oczywiście inwestycję należy dostosować do posiadanego budżetu – jeśli jest on niewielki, zakup małej sztabki będzie dobrym wyborem.
Zaleca się również kupować produkty wysokiej próby (bez istotnych domieszek innych kruszców), ponieważ mieszczą się one w kategorii złota inwestycyjnego.
Zakup/sprzedaż w nieodpowiednim momencie
Jak wspomnieliśmy, ceny złota charakteryzują się dużą stabilnością w długim horyzoncie czasowym. W krótkim okresie wahania mogą być jednak wyraźne, co na wykresie notowań złota widoczne jest jako tzw. zęby piły:
Ceny złota w latach 2018-2023. Źródło: bullionvault.com
Tendencję wzrostową jeszcze lepiej widać na wykresie obejmującym notowania z 20 lat:
Ceny złota w latach 2003-2023. Źródło: bullionvault.com
Po okresach dużych wzrostów często (choć nie zawsze) pojawiają się spadki – wtedy część inwestorów wyprzedaje złoto, obawiając się, że straci ono swoją wartość. Może to być błędem, ponieważ tego rodzaju fluktuacje mają zwykle charakter tymczasowy.