Czy warto inwestować w złoto?

Złoto fizyczne jest chętnie wybierane zarówno przez początkujących, jak i doświadczonych inwestorów. Zainteresowanie kruszcem tylko w 2022 roku – zgodnie z obliczeniami Światowej Rady Złota – wzrosło globalnie o 18% (o 10% dla złota inwestycyjnego). Do zakupów skłania wysoka inflacja, obawy o kondycję gospodarek i kryzysy wywołane zdarzeniami geopolitycznymi. Czy warto kupić dziś złoto i o czym pamiętać przy takiej inwestycji?

Czy opłaca się inwestować w złoto?

Złoto jest kupowane przez wielu inwestorów z myślą o zabezpieczenia kapitału. Pomaga chronić oszczędności przed inflacją i spadkiem ich siły nabywczej. Także w sytuacjach kryzysowych, takich jak konflikt zbrojny, upadłość banku, czy inne problemy gospodarcze. Tego rodzaju funkcję ochronną pełni przede wszystkim fizyczne złoto inwestycyjne, które jest niezależne od systemu bankowego. Posiadacz sztabek lub monet może przechowywać je bez nadzoru czy pośrednictwa instytucji finansowej. Kapitał jest więc zabezpieczony przed takimi sytuacjami jak bankructwo banku lub utrata dostępu do zgromadzonych w nim środków, czy też wprowadzenie niekorzystnych regulacji (np.reformy walutowej czy niespodziewanych podatków).

Inwestycja w złoto może mieć również formę zakupu papierów wartościowych – jednostek uczestnictwa w funduszach ETF. To otwarte fundusze inwestycyjne, które naśladują ceny złota. Są one jednak obarczone większym ryzykiem – opierają się na zaufaniu do instytucji finansowej, która w kryzysowej sytuacji może stracić płynność. Fundusze ETF w teorii powinny być zabezpieczone złotem fizycznym (zakupione jednostki powinny być wymienialne na fizyczny kruszec). W praktyce jednak wiele funduszy posiada jedynie częściowe zabezpieczenie. Gdy wszyscy inwestorzy zwrócą się o wymianę jednostek na złoto – fundusz może okazać się niewypłacalny. Więcej na ten temat przeczytasz w naszym artykule: Złoto papierowe a złoto fizyczne – co się bardziej opłaca?

Czym dokładnie jest złoto inwestycyjne?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, przez fizyczne złoto inwestycyjne rozumiemy:

• Sztabki o próbie co najmniej 995 tysięcznych (w których czyste złoto stanowi minimum 95%).
• Monety o próbie 900 tysięcznych (zawartość złota to minimum 90%).

Złotem inwestycyjnym są zatem wyroby, które składają się w całości lub prawie w całości z czystego kruszcu i ich wartość wynika jedynie z rynkowej ceny złota. Biżuteria, przedmioty ozdobne, czy monety kolekcjonerskie nie mają charakteru inwestycyjnego, ponieważ na ich rynkową wartość mają wpływ także inne czynniki, takie jak koszt pracy jubilera, kwestie estetyczne czy unikalność.

Fizyczne złoto inwestycyjne jest zwolnione z podatku VAT – ani kupujący, ani sprzedający nie są zobowiązani do zapłaty tej daniny. Dotyczy to zarówno osób fizycznych jak i przedsiębiorców (chyba że złoto jest kupowane w celach przemysłowych, np. późniejszej rafinacji). Osoby fizyczne są dodatkowo zwolnione z konieczności zapłaty podatku dochodowego, jeśli sprzedają złoto z zyskiem po upływie minimum pół roku od zakupu – ponieważ urzędy traktują taką inwestycję jako przechowanie kapitału.

Czy inwestycja w złoto się opłaca?

Złoto jako zabezpieczenie kapitału i sposób na ochronę przed inflacją sprawdza się przede wszystkim w długim horyzoncie czasowym. W krótkich okresach (rozumianych na przykład jako 6-12 miesięcy) ceny mogą się wyraźnie wahać. W długiej perspektywie jednak stabilnie rosną – wzrost ten przeplatany krótkimi okresami odchyleń widoczny jest na wykresie jako tzw. zęby piły.

Wykres cen złota dla ostatnich 5 lat:

Ceny złota (USD/oz) w latach 2018-2023

Wykres cen złota dla ostatnich 20 lat:

Ceny złota (USD/oz) w latach 2003-2023

Jak widać, w perspektywie 20 lat cena złota wzrosła o ponad 400% (z około 450 USD/oz do prawie 2 000 USD/oz w 2023 roku). Warto też zauważyć, że rekordowe wzrosty wyceny złota miały miejsce w sytuacjach kryzysowych. Bariera 2 000 dolarów za uncję została jak dotąd przekroczona tylko trzy razy – po wybuchu pandemii w 2020 roku, po agresji Rosji na Ukrainę w roku 2022 i wiosną 2023, gdy pojawiło się ryzyko globalnego kryzysu bankowego. Po każdym z tych wydarzeń pojawiała się niewielka korekta – krótkotrwały spadek cen, po którym wracały one do wcześniejszego poziomu. Ceny złota gwałtownie rosną w momentach niepokoju między innymi dlatego, że gwałtownie rośnie popyt na ten kruszec.

Czy inwestować w złoto w najbliższych miesiącach?

Jeszcze w kwietniu złoto kosztowało ponad 2 000 dolarów za uncję i było bliskie przebicia rekordu wszech czasów. Późniejsza korekta wyceny była jednak płytsza niż wcześniejsze, a ceny nie spadły poniżej 1 950 USD/oz.

Zgodnie z ankietą przeprowadzoną przez LBMA, inwestorzy przewidują dalsze wzrosty cen kruszcu, na co wpływ ma przede wszystkim:

• utrzymująca się wysoka inflacja w większości krajów Europy i Ameryki Północnej,
• prognozowane dalsze osłabienie dolara (w związku z zatrzymaniem cyklu podwyżek stóp procentowych) – ceny złota są ujemnie skorelowane z amerykańską walutą,
• zdarzenia geopolityczne (w tym trwająca wojna w Ukrainie i ryzyko eskalacji),
• ryzyko kryzysu bankowego i spadek zaufania do całego sektora po upadku Credit Suisse.

Przeczytaj więcej w naszym artykule: Kurs złota – prognoza 2023

Warto też pamiętać, że zasoby złota na świecie są ograniczone – znane nam złoża zostaną z dużym prawdopodobieństwem wyczerpane już za około 20-40 lat. Dodatkowo rosną koszty wydobycia. Słabnąca podaż przy coraz silniejszym popycie jest dobrym prognostykiem dla dalszych wzrostów.

Sztabki czy monety? Co wybrać?

Z inwestycyjnego punktu widzenia, nie ma istotnych różnic między sztabkami a monetami bulionowymi. Podstawą wyceny obu tych grup produktów jest masa i czystość złota w nich zawartego.

Monety bulionowe to bardzo estetycznie wykonane produkty, z określoną symboliką i datą wybicia – będą więc dobrym prezentem lub pamiątką z okazji chrzcin, ślubu lub innej ważnej okazji. Sztabki nie posiadają zdobień, jednak na ich powierzchni odlewa się podstawowe informacje: logo producenta, masę i próbę złota (czystość kruszcu).

Warto wybierać producentów, rafinerie i mennice zrzeszone w LBMA – Londyńskim Stowarzyszeniu Rynku Kruszców. Akredytację stowarzyszenia otrzymują jedynie podmioty spełniające najwyższe standardy jakości, dlatego zakup metali od tych producentów praktycznie nie wiąże się z ryzykiem. W przypadku sztabek zaleca się wybierać te o wyższej masie, ponieważ koszty związane z ich wyprodukowaniem, przechowywaniem i sprzedażą stanowią niewielki udział w ostatecznej cenie wyrobu. Innymi słowy, kupując większe produkty, za każdy gram złota płaci się mniej.

Czy na inwestycji w złoto można stracić?

W przypadku złota fizycznego ryzyko jest znikome, choć jak już powiedzieliśmy, zasada ta dotyczy inwestycji w długim terminie. W krótkich okresach ryzyko straty jest większe (podobnie jak szansa zysku, jeśli złoto kupowane jest w celach spekulacyjnych). Zasadniczo złoto fizyczne jest formą zabezpieczenia kapitału w czasie – nie wiąże się z nim duże ryzyko utraty zainwestowanych środków, ale też nie pozwala zwykle na spektakularne zyski.

Czy zatem warto kupić złoto? Inwestycja z dużym prawdopodobieństwem opłaci się osobom, które chcą zdywersyfikować portfel o aktywa chroniące kapitał w momentach kryzysowych oraz tym, które chcą zabezpieczyć się przed niespodziewanymi zdarzeniami lub też przeciwdziałać skutkom wysokiej inflacji.