Dlaczego banki centralne kupują złoto?

Złoto pozwala zabezpieczyć kapitał przed działaniem inflacji i różnego typu kryzysami gospodarczymi. Wykorzystują to inwestorzy prywatni, ale również banki centralne wielu krajów. Dlaczego złoto jest tak cennym zasobem w każdym państwowym skarbcu i w jaki sposób zabezpiecza kraj przed problemami finansowymi?

Banki centralne a rezerwy

Niemal wszystkie banki centralne przechowują złoto. Stanowi ono zabezpieczenie finansowe państwa. Z jednej strony zabezpiecza na wypadek kryzysu, a z drugiej daje możliwości reagowania, gdy kryzys już się pojawi (m.in. dzięki dywersyfikacji portfela rezerw – państwo ma do dyspozycji waluty, ale także kruszce). Złoto pozwala zabezpieczyć się na wypadek dużych i niekorzystnych wahań kursów w stosunku do innych walut (przede wszystkim dolara i euro). Z pomocą złota można też realizować interwencje walutowe.

Wartość złota jest respektowana na całym świecie (tzn. w każdym zakątku globu jest uznawane za surowiec szczególnie wysokiej wartości). Jednocześnie wartość ta nie zależy od systemu finansowego żadnego kraju (ani szerzej rozumianego, globalnego systemu bankowego) tak jak wartość walut. Wartość waluty może obniżyć się w wyniku kryzysu gospodarczego, nieodpowiedzialnego zarządzania państwem lub na przykład po wystąpieniu niespodziewanych zdarzeń destabilizujących, czego przykładem jest wybuch wojny w regionie lub globalna pandemia.

Po co państwu złoto?

Mimo że obecnie nie funkcjonuje już parytet złota (wartość waluty nie jest silnie powiązana ze zgromadzonym przez kraj złotem i nie jest wymienialna na ten surowiec), bank centralny może do pewnego stopnia wpływać na wartość waluty przy pomocy kruszcu.

Duże zasoby złota są również informacją dla tzw. rynku (inwestorów międzynarodowych), że polityka finansowa państwa jest względnie stabilna, a ryzyko jej załamania niskie. To z kolei powoduje napływ inwestycji i pozwala państwu dalej się bogacić.

Złoto charakteryzuje się wysoką płynnością (łatwo je zbyć w razie potrzeby), a jego zakup nie wiąże się z ryzykiem kredytowym (ponieważ złoto fizyczne nie jest powiązane z żadną instytucją finansową ani z żadnym krajem).

Złoto pozwala krajom na niezależność i elastyczność

Posiadając złoto, bank centralny może chronić gospodarkę (w tym wartość waluty), wyprzedając je. Na przykład po to, by kupić inną walutę czy pokryć deficyt budżetowy. Złoto daje pole manewru niezależnie od okoliczności, nawet wtedy, gdy dostęp do rezerw walutowych zostanie zablokowany.

Dla przykładu po wybuchu wojny za naszą wschodnią granicą, państwa Zachodu skutecznie zablokowały rezerwy walutowe Rosji. Jednocześnie nie miały możliwości zablokowania rezerw w postaci kruszcu przechowywanego na terytorium tego kraju. Z pomocą między innymi złota, Rosja miała możliwość ograniczyć negatywny wpływ na sankcji na swoją gospodarkę.

Co zyskują banki centralne, kupując złoto? Podsumowanie

Największe zalety gromadzenia złota przez banki centralne, to:

• Zabezpieczenie na przyszłość – złoto jest uznawane za bezpieczną przystań w czasach niepewności gospodarczej lub niestabilności rynkowej. Z reguły tej korzystają zarówno inwestorzy prywatni jak i banki centralne.
• Dywersyfikacja rezerw – inwestowanie części rezerw walutowych banku centralnego w złoto pozwala na dywersyfikację i zmniejszenie ryzyka związanego z wahaniem wartości tradycyjnych walut.
• Zabezpieczenie przed inflacją – fizyczne złoto inwestycyjne jest uważane za skuteczną ochronę przed inflacją, ponieważ jego wartość nie jest bezpośrednio powiązana z żadną konkretną walutą, a historycznie ma tendencję do zachowania wartości w czasie.
• Zwiększenie wiarygodności – posiadanie znaczących rezerw złota może zwiększyć wiarygodność i zaufanie do państwa na arenie międzynarodowej.
• Wsparcie waluty narodowej – w sytuacjach kryzysowych rezerwy złota mogą być wykorzystane do stabilizacji waluty narodowej.
• Niezależność – wartość złota nie zależy od globalnej polityki finansowej, co daje bankom centralnym większą niezależność.
• Płynność – w razie potrzeby złoto może być stosunkowo łatwo sprzedane lub wymienione na inne waluty, co zapewnia dodatkowe pole manewru w trudnych czasach.

Złoto to uniwersalna waluta, która zachowuje swoją wartość niezależnie od sytuacji. Nie można jej zdewaluować tak jak tradycyjnego pieniądza (np. poprzez niekontrolowany dodruk). Wszystko to sprawia, że banki centralne, podobnie jak inwestorzy indywidualni, traktują ją jako bezpieczną przystań inwestycyjną.