2023-08-23

Britannia – jedna z najważniejszych europejskich monet

Britannia to pierwsza europejska moneta bulionowa i wciąż jedna z najchętniej wybieranych przez inwestorów na całym świecie. Jest wybijana przez słynną mennicę królewską (The Royal Mint) od 1987 roku. Obecnie w sprzedaży znajdziemy ją w wariancie złotym, srebrnym i platynowym. Jaka jest historia Britanii, jak ją rozpoznać i jakie innowacyjne zabezpieczenia zastosowano przy jej produkcji?

Krótka historia najważniejszej monety Wielkiej Brytanii

Historia Britannii sięga drugiego wieku naszej ery, kiedy ta figura pojawiła się na rzymskich monetach (Rzymianie panowali w Wielkiej Brytanii między I a V wiekiem naszej ery). Po upadku cesarstwa postać Britannii została zapomniana, ale wrócono do niej w XVII wieku, gdy stała się ważnym motywem w literaturze i sztuce. Wtedy też ponownie pojawiła się na brytyjskich monetach.

Postać Britannii na monecie z 1901 roku

Brytyjska Mennica Królewska zdecydowała się w 1987 roku umieścić figurę Britannii na swoim pierwszej i do dziś najważniejszej monecie bulionowej – ze względu na antyczny, ponadczasowy charakter tej postaci oraz czytelne, natychmiastowe skojarzenie ze Zjednoczonym Królestwem.

Britannia to jedna z pierwszych monet bulionowych świata

W czasie, gdy wybito pierwszą monetę bulionową Wielkiej Brytanii, swoje własne monety inwestycyjne miały już RPA (od 1967 roku), Kanada (1979) i stany Zjednoczone (1986). Równolegle z monetą brytyjską, na rynku pojawił się Australijski Kangur. Do dziś flagowe monety wymienionych krajów są najpopularniejszymi wyrobami bulionowymi na świecie.

Jak wspomnieliśmy, złota Britannia jest emitowana od 1987 roku. Z kolei:

srebrny wariant monety – od 1997 roku,
platynowy wariant monety – od 2018 roku.

Srebrna Britannia z 2022 roku

Aktualnie złota Britannia 1 oz zawiera pełną uncję złota, bez domieszek innych kruszców (próba 999.9). Do 2012 roku była jednak emitowana z niewielkim (około 8%) dodatkiem srebra (próba 917). Domieszkę srebra lub miedzi stosuje się zwykle dla zwiększenia trwałości stopu (czyste złoto jest surowcem dość miękkim).

Zdobienie monety ulegało niewielkim zmianom na przestrzeni lat – Britannia pierwotnie prezentowana była w pozycji siedzącej, na nadmorskiej skale. We współczesnym wydaniu Britannia to postać stojąca dumnie na brzegu morza.

Britannia – patronka Zjednoczonego Królestwa

Britannia jest personifikacją narodów Wielkiej Brytanii. To kobieca postać, której atrybutami są trójząb i tarcza. Na tarczy znajdziemy połączenie symboli Szkocji, Anglii i Irlandii (nałożone na siebie krzyże św. Andrzeja, św. Jerzego i św. Patryka). Ten sam wzór widnieje na fladze Zjednoczonego Królestwa.

Postać Britannii – ponieważ powstała w dawnym Imperium Rzymskim – utrzymana jest w stylistyce antycznej. Jest symbolem siły, odwagi, a także mądrości, ochrony, władania morzem i opierania się przeciwnościom. Sama nazwa Britannia pochodzi od rzymskiego określenia dzisiejszego Zjednoczonego Królestwa (starożytni Rzymianie często personifikowali inne kraje jako dostojne figury kobiece).

Britannia – awers i rewers

Jak powiedzieliśmy, głównym elementem rewersu jest postać Britanni na promienistym tle, trzymającą w dłoni tarczę, trójząb i gałązkę oliwną. Wokół rantu umieszczono informacje o próbie złota (999,9 fine gold), masie wyrobu (1 oz) oraz wskazano rok jego wybicia.

Britannia 2023 – awers i rewers

Z kolei na awersie najnowszych monet znajdziemy wizerunek króla Karola III (na monetach wybijanych przed 2023 rokiem umieszczono profil Elżbiety II). Wskazano tu również nominał (100 funtów) oraz imię władcy Anglii.

Britannia to jedna z najlepiej zabezpieczonych monet

Na monecie zastosowano tzw. zabezpieczenie kątowe – w zależności od kąta, pod którym spoglądamy na monetę, wzór może przybrać kształt trójzębu lub tarczy. Tak skomplikowany wzór jest niemal niemożliwy do odtworzenia poza warunkami mennicy. Z kolei mikrograwerunek w formie tekstu to łaciński zwrot „Decus et tutamen” – chwała i obrona. Wśród zabezpieczeń, które wprowadzono w latach 2021 i 2022 znajdziemy również falowane, dające efekt trójwymiarowy linie stanowiące tło awersu.

Czystość i masę monety gwarantuje rząd Wielkiej Brytanii, a pewność inwestycji w tę monetę potwierdza dodatkowo prestiż mennicy The Royal Mint i akredytacja LBMA, jednej z najważniejszych instytucji regulujących rynek złota.

Britannia – podsumowanie i parametry

Projektantem obecnego, używanego od 1987 roku, wizerunku Britannii jest Philip Nathan. Z kolei wizerunek Karola III zaprojektował Martin Jennings. Podstawowe parametry dla jednouncjowej monety złotej, wybijanej od 2013 roku, to: